Column Hans Bart: De mensen maken het verschil

Nederland is een complex georganiseerd land met vele regeltjes en bureaucratische procedures. Ik vind het te makkelijk om daar alleen negatief over te doen. Het heeft zeker goede kanten, zoals rechtsgelijkheid en houvast over waar je wel of geen beroep op kunt doen. En echt belangrijke zaken zijn in een democratisch proces tot stand gekomen.

Het lastigst zijn vaak de grensgevallen, net wel of niet binnen een regeling vallen of wel of geen recht op een uitkering hebben. In de meeste situaties gaat het goed, maar er zijn ook schrijnende voorbeelden van wat er mis gaat. Onze sociaal raadsvrouwen Sabah en Sultan van ons Steun- en adviespunt (STAP) krijgen juist met deze schrijnende situaties te maken. Ik heb respect voor de manier waarop ze zich inzetten. Bij diverse instanties krijgen ze bijvoorbeeld te maken met deuren die dichtslaan, ongefundeerde afwijzingen, mensen die zich verschuilen achter de regeltjes: beide collega’s laten zich daar niet door afschrikken en ze weten vaak veel te bereiken. Zoals laatst, rond kerst.

Een schets van wat er toen gebeurde. Een in Nederland uitgeprocedeerde asielzoeker die afhankelijk is van dialyses, verblijft in de daklozenopvang. Zijn vervoer naar het dialysecentrum wordt geregeld via het Centraal Administratie Kantoor (CAK), dat in opdracht van de overheid wetten en regelingen uitvoert, waaronder ziekenvervoer voor mensen zonder verblijfsstatus.

De vervoerder zegt het contract met het CAK op en daarmee zit genoemde dialysepatiënt zonder vervoer. De daklozenopvang vraagt bij de NVN en de Nierstichting ondersteuning. De opvang beschikt zelf niet over de financiële middelen om het vervoer te betalen. Er is dus een acuut probleem, dialyse laat niet op zich wachten. STAP weet de Nierstichting ervan te overtuigen dat een tijdelijke voorziening getroffen moet worden, totdat een en ander is uitgezocht en geregeld. Het is vlak voor kerst. Het CAK zegt nu niets te kunnen doen, want het vinden van een nieuwe vervoerder vraagt tijd en procedures. Alsof een dialysepatiënt daar op kan wachten.

En dan begint het heen en weer bellen, overleg met het CAK, ziekenhuizen, de Nederlandse Zorg Autoriteit (NZA) en anderen. Ook ’s avonds en in de kerstvakantie gaat dit overleg door.

Er melden zich meer ziekenhuizen die geen beroep meer kunnen doen op dialysevervoer voor deze patiënten. Door het inzetten van de NZA weet STAP uiteindelijk een regeling te ontlokken bij het CAK, waardoor de ziekenhuizen een voorschot voor hun kosten kunnen krijgen of deze achteraf kunnen declareren. Even dreigt een kink in de kabel. Ook binnen ziekenhuizen dreigen procedures een groot struikelblok te worden (een leidinggevende moet hierover beslissen en die is pas over 4 dagen bereikbaar; de financiële afdeling vindt de regeling te ingewikkeld).

Inmiddels worden alle betrokken patiënten weer naar hun dialyses vervoerd. De sociaal raadsvrouwen van STAP werken met veel energie voor alle nierpatiënten, ongeacht hun achtergrond. Hun grote betrokkenheid en doorzettingsvermogen is hun kracht. Daar zijn we als NVN trots op, ook in de nieuwe situatie waarbij het sociaal beleid van de Nierstichting aansluit.