Chronisch ziek, dus ook chronisch positief?

Juni 2017

Ik ben ziek. Chronisch ziek. Maar ik ben niet alleen. Van hechte vrienden tot vage kennissen: bekenden willen graag weten hoe het met mijn gezondheid gaat, zeker tijdens periodes waarin ik in het ziekenhuis lig. De beterschapskaartjes stromen dan binnen, er wordt veel sterkte gewenst en gezegd dat ik vooral moet blijven vechten. Tuurlijk vind ik ook niet dat je moet opgeven. Het leven is meer dan ziek zijn. Maar ertegen vechten? Dat gaat me te ver, dat suggereert dat je controle hebt over je nierproblemen, terwijl je die controle niet hebt.

Vechten tegen je ziekte?

‘Positieve dingen overkomen positieve mensen’. Jaja. Zo’n citaat creëert ook weer het beeld dat mensen tegen ziekte kunnen vechten. Als je maar optimistisch genoeg gestemd bent, dan komt het goed. Maar dat is een illusie. Soms kun je met medicijnen en leefgewoontes het ziekteverloop beïnvloeden. Door niet te stressen, kun je bijvoorbeeld je bloeddruk verlagen. Daarbij is een optimistische houding geen wondermiddel, met alleen een positieve levensinstelling overwin je de ziekte niet.

Zo’n beetje het enige waar je controle over hebt, is je houding tegenover het ziek zijn. Dat je pijn hebt, betekent namelijk nog niet dat je hoeft te lijden. Door positieve mantra’s kun je een beter gevoel krijgen. En dat kan ertoe leiden dat je de ziekte en de daaruit voortvloeiende beperkingen sneller accepteert. Of eerder op zijn beloop laat.

Ik houd van mooie citaten. Ze inspireren me. Zelf leef ik volgens het simpele ‘na regen komt zonneschijn.’ Als ik tegenslag heb, fluister ik mezelf in dat er betere tijden komen. Zo accepteer ik mijn situatie op dat moment. Want het leven bestaat zowel uit mooie als lelijke dingen. Dit vind ik behoorlijk zen van mezelf, terwijl ik nou niet bepaald een hang naar het spirituele heb.

Overdaad aan positieve spreuken

Toch krijg ik, na een middagje op sociale media, de kriebels van de overdaad aan positieve spreuken die daar te vinden is. Ze verliezen hun impact, ik heb ze te vaak gezien en gehoord.

Dus weet ik niet wat ik moet kiezen als ik een kaartje uitzoek om op de post te doen voor iemand die een niertransplantatie moet ondergaan. Wat wordt het? Een felicitatiekaartje in de trant van ‘de zon zal snel weer schijnen’? Het blijft een operatie en de uitkomst is nog onzeker. Bovendien: zo’n leus is eigenlijk onpersoonlijk en dekt de lading niet van wat ik wil zeggen.

Klagen en zeuren

Zelfmedelijden, bah. Maar je hoeft toch ook niet altijd maar (geforceerd) optimistisch te zijn? Je hoeft niet over alles te zeggen dat het goed komt. Dat is niet reëel. Iedereen heeft problemen en angsten. Het kan bevrijdend werken om eens flink te zeuren en te klagen. Ik baal soms behoorlijk, met een traan erbij. En juist omdat ik mijn gevoelens niet uit de weg ga, lukt het me beter met de situatie om te gaan. Dus klagen en zeuren is ergens goed voor!

Eindig ik toch met een citaat. Van John Steinbeck: ‘En nu je niet volmaakt behoeft te zijn, kun je goed zijn.’