Updates over stamcelonderzoek

Nieren repareren of nieuwe nieren kweken. Er is een kans dat stamcelonderzoek dat in de toekomst mogelijk maakt. Voor patiënten zou het betekenen dat behandelingen-op-maat gerealiseerd kunnen worden.

In het internationale samenwerkingsverband RegMed XB onderzoeken universiteiten, bedrijven, Health~Holland, de landelijke overheid, provincies en gezondheidsfondsen, waaronder de Nierstichting, samen de mogelijkheden van stamcellen.

In Wisselwerking vertelden de onderzoekers van RegMed XB over hun bijdrage aan de studie. Lees de artikelen hier terug:

• Project-manager Lena Wijnen: ‘Ik faciliteer dat alle partijen binnen het project goed met elkaar samenwerken. Ook breng ik in kaart hoe we kunnen aansluiten op de wensen en behoeften van patiënten.’ Lees het artikel Dialyse en transplantatie overbodig.
• Floor Ruiter ontwikkelt materiaal om de mini-nieren veilig in te pakken. En ontdekt hoe materialen effect hebben op de filtratie. Lees het artikel Ook de verpakking van organoïden is belangrijk.
• Cathelijne van den Berg maakt sterk vereenvoudigde niertjes uit stamcellen en transplanteert die in muizen. Daar beginnen de mini-niertjes voorzichtig met bloed filtreren. Lees het artikel Transplanteren van mini-niertjes.
• Johnick van Sprang (TU Eindhoven) verpakt stamcellen in bio-actief materiaal. Zo krijgen stamcellen het gevoel dat ze in een embryo zitten en groeien ze uit tot een mini-nier. Lees het artikel Een dag op het mini-nier laboratorium.
• Jasia King werkt aan een kunstnier met levende niercellen erin. Ze onderzoekt met computersimulaties hoe je de niercellen goed laat werken. Lees het artikel Van blauwe golven tot kunstnier.

Hoe werken stamcellen?

Het menselijk lichaam is opgebouwd uit verschillende soorten cellen en elk celtype heeft een eigen taak. Wanneer zo’n cel volgroeid is, kan hij geen ander werk doen. Een stamcel is een speciale cel die wel in staat is in een ander celtype te veranderen.

Er zijn volwassen en embryonale stamcellen. Volwassen stamcellen zijn al ‘gespecialiseerd’ tot een bepaald celtype en kunnen bijdragen aan weefselherstel, zoals bijvoorbeeld het vernieuwen van je huid.

Embryonale stamcellen bevinden zich alleen in embryo’s. Deze cellen zijn ‘pluripotent’. Dat betekent dat ze zich nog kunnen ontwikkelen tot elk celtype waaruit een menselijk lichaam is opgebouwd.

Sinds 15 jaar is het mogelijk volgroeide cellen uit huid, bloed of urine met een speciale behandeling weer pluripotent te maken. Dat proces heet herprogrammeren en deze nieuwe cellen heten geïnduceerde pluripotente stamcellen. Wetenschappers kunnen deze cellen laten ontwikkelen of differentiëren tot bijvoorbeeld mini-niertjes.