Leef in stijl
Het is mijn taak als nefroloog om de risicofactoren voor hart- en vaatziekten terug te dringen. Patiënten met nierschade hebben helaas een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en dit risico wordt naarmate de ernst van de nierschade almaar groter. Daarom bespreek ik met enige regelmaat (lees: ieder consult) hun leefstijl waarbij een aantal speerpunten niet mag ontbreken: roken, bewegen en voeding.
De 68-jarige mevrouw Van Dalen vertelt dat zij langzaamaan mindert met roken, maar dat het nog steeds niet lukt helemaal te stoppen: ‘Ik denk dat ik minder last van benauwdheid heb als ik zou stoppen. Ook kan ik dan makkelijker bewegen en actiever zijn.’
Waarmaken
Ik vraag haar welk cijfer zij aan haar motivatie om te stoppen geeft. ‘Een 5 op een schaal van 0 tot 10,’ antwoordt ze. Klein lichtpuntje aan dit getal is dat het in ieder geval geen 0 is. Ik vraag haar hoe we deze motivatie zouden kunnen verhogen? ‘Mogelijk moet ik mijn gewoontes veranderen’, oppert mevrouw. ‘Dus niet meer bij de koffie een sigaret opsteken, maar een krantje lezen.’ Is haar zelfvertrouwen om te kunnen stoppen groot genoeg? Zij geeft zichzelf hiervoor een 8. We spreken af dat ze er naar toe werkt over drie maanden definitief te stoppen. Benieuwd of ze dit gaat waarmaken.
Meneer Schouten (37) vertelt vol trots dat hij elke keer op de fiets naar de dialyse gaat: een kwartier heen, een kwartier terug. Hij heeft geen auto, dus doet hij lopend zijn boodschappen, een half uur naar de supermarkt en een half uur terug. Hij mag hier zeker trots op zijn, maar helaas is dit voor veel dialysepatienten niet haalbaar.
Zoeken naar manieren
Met anderen die minder actief kunnen zijn, zoek ik naar manieren om toch aan beweging te kunnen doen. Denk aan bewegen onder begeleiding van een fysiotherapeut of binnen een leefstijl- of revalidatiepoli. En wat te denken van fietsen tijdens de dialyses.
Waarom zeggen wij artsen nou eigenlijk zo vaak dat bewegen belangrijk is? Welnu: door bewegen gaat de bloeddruk omlaag, de bloedsuikers gaan naar beneden bij mensen met suikerziekte en het gewicht wordt beter. Dit alles helpt de bloedvaten in de nieren en het hele lichaam zo gezond mogelijk te houden.
Schoolvoorbeeld
De 62-jarige mevrouw Richards is hierbij het schoolvoorbeeld. Mevrouw had overgewicht, gebruikte twee middelen voor hoge bloeddruk en was door haar diabetes afhankelijk van insuline. Zij plaatste een hometrainer in haar woonkamer, pal voor de tv. Ze ging iedere dag fietsen en dat ging haar steeds makkelijker af. Ze kon steeds langer fietsen: van 5 minuten naar 45 minuten per keer. Ze viel af tot ze een gezond lichaamsgewicht bereikte. Dus kon ze haar bloeddrukmedicatie stoppen, en hoeft ze inmiddels ook geen medicatie meer voor haar suikerziekte. Zo zie je maar wat bewegen en een gezonder eetpatroon met een mens doen.
Margriet de Jong is internist-nefroloog bij het Universitair Medisch Centrum Groningen, zij richt zich met name op transplantatienefrologie. Daarnaast doet Margriet onderzoek naar nieuwe medicatie bij transplantatiepatiënten.
In ons tijdschrift Nier magazine schrijft ze elke twee maanden een column.