Intimiteit en relaties

In 2024 besteedt de NVN extra aandacht aan intimiteit, seksualiteit en relaties bij nierproblemen. Veel nierpatiënten ervaren problemen rondom intimiteit, maar in de spreekkamer komt dit onderwerp weinig aan bod. Dit jaar besteden we extra aan dacht aan (problemen met) intimiteit, seksualiteit en relaties bij nierproblemen. Welke lichamelijke en mentale problemen zijn hiervan de oorzaak? Wat kun je eraan doen en hoe bespreek je dit met je zorgverlener? Deze pagina wordt gedurende het jaar aangevuld, kom dus regelmatig terug om de laatste berichten te lezen. 

Lees op deze pagina:

• Het verband tussen nierziekte en seksuele problemen 
• Ervaringsverhalen 
• Enquête - help je mee? 

Nierziekte en seksuele problemen

Chronische nierschade kan invloed hebben op je gevoelens van intimiteit met de ander en je seksleven. Misschien geniet je minder van seks en intimiteit, of ervaar je minder zin. Vaak zijn hier verschillende oorzaken voor, zoals:

• vermoeidheid
• seksuele organen die minder goed werken, doordat ze minder bloed krijgen
• minder geslachtshormonen, zoals testosteron en oestrogeen
• problemen met orgasme
• minder zin in vrijen of intimiteit door emotionele zaken, zoals depressiviteit, je niet meer aantrekkelijk voelen, schuldgevoelens of faalangst

Seksuele problemen bij vrouwen

Veel vrouwen met een nierziekte raken moeilijker opgewonden. Dit kan komen door een verstoorde hormoonbalans of zenuwschade, waardoor je minder gevoelig bent voor seksuele prikkels. Je clitoris kan minder gevoelig zijn dan voorheen. Ook de doorbloeding van je vagina kan zijn verminderd, met als gevolg dat je vagina niet of minder vochtig wordt. Dit kan pijn bij het vrijen veroorzaken.

Soms is er een psychische oorzaak, zoals onzekerheid of angst voor pijn. Veel vrouwen vrijen toch, ook als het zeer doet. Dat is niet verstandig: het kan de (angst voor) pijn juist vergroten en er kunnen wondjes in de vagina komen. Vaak kan vaginale droogheid worden behandeld met hormonen. Ook een glijmiddel (op waterbasis, verkrijgbaar bij drogist) kan helpen.

Seksuele problemen bij mannen

Ook veel mannen met chronische nierschade ervaren seksuele problemen. Bij nierschade neemt het hormoon testosteron af, waardoor je minder zin hebt in seks. Ook kun je erectieproblemen krijgen: door schade aan de bloedvaten kan de doorbloeding naar je penis verminderen, waardoor deze minder of niet stijf wordt. Dit maakt je penis ook minder gevoelig voor seksuele prikkels. De oorzaken voor erectiestoornissen kunnen lichamelijk zijn, zoals een hoge bloeddruk, medicatie, overgewicht of de nierziekte zelf. Maar ook zorgen, faalangst of prestatiedruk kunnen invloed hebben. Erectiepillen of -oefeningen kunnen helpen.

Ervaringsverhalen

• Intimiteit en seksualiteit als je dialyseert. Lees de verhalen op Nierwijzer.
• Medisch maatschappelijk werker Gerben van den Bosch deelt zijn ervaringen aan de hand van vier voorbeelden uit zijn praktijk.
• Marike schrijft openhartige columns over haar ervaringen als partner van een man met een chronische nierziekte.
• In Nier Magazine verschijnt een serie columns over daten. In de eerste aflevering: vertel je meteen over je nierziekte?
• Eerder in Wisselwerking: Hoe zit het met jouw seksdrive?
• Praat mee in de community van nieren.nl.

Enquête

Het LUMC doet, als onderdeel van het PRO-GUIDE project, onderzoek naar klachten bij seksualiteit onder mensen met nierziekte. Met als uiteindelijk doel de symptomen te kunnen bespreken en behandelen. Help je mee? Het invullen van de vragenlijst kost 10 à 15 minuten en kan uiteraard anoniem.